”اسپل اوور“ جي اصطلاح هڪٻئي سان تعاون ڪندڙ ڌُرين/ اتحادن يا گروهن جي طرفان ڪنهن خاص مقصد لاءِ ذميواريون نڀائڻ ۽ انهن ذميوارين جي پورائي مان حاصل ٿيندڙ نتيجن کي پرکڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي. جيڪڏهن ذميوارين جي ادائگيءَ دوران ڪنهن به مرحلي تي ڪٿي به ڪا خرابي واقع ٿئي، ته انهيءَ کي هڪدم ختم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وڃي ٿي. جديد علميت پسند سماجي سائنسدان ’هاس‘ جي تحقيق مطابق ”اسپل اوور“ جو طريقو بين الاقوامي سطح تي تعاون کي برقرار ۽ سالم رکڻ لاءِ بهترين طريقو آهي. ٻين عالمي جنگ کانپوءِ يورپ کي نئين سِر اڀارڻ لاءِ اولهه يورپ جي ملڪن ۾ ”شُومئن پلان“ ذريعي هن تصور تحت سهڪار ٿيو، پر گال ازم (فرانسيسي صدر ڊي گال جوقومي مفاد تي ٻڌل منشور) انهيءَ رٿا جي راهه ۾ رڪاوٽ ٿي پيو. انهيءَ ڪري ماهرن جو خيال آهي ته ”اسپل اوور“ کي قائم رکڻ لاءِ سڀني سياسي قوتن کي گڏ کڻي هلڻ ، لاڳاپن ۾ ايندڙرنڊڪن کي منهن ڏيڻ ۽ حصيدار ڏرين کي راضي رکڻ لازمي آهي. سياسي مُفڪرن ۽ بين الاقوامي تعلقات جي ماهرن جو خيال آهي، ته هڪ حد تائين ”قومي سڃاڻپ“ جو تصور بين الاقوامي لاڳاپا قائم ڪرڻ جي سلسلي ۾ تمام اهم ڪردار ادا ڪري ٿو. يورپي يونين، OIC ۽ ڪميونزم جا بنياد، قومن جي هڪجهڙن ۽ گڏيل نظرين تحت پيا هئا. گڏيل قومن جو بين الاقوامي ادارو واحد ادارو آهي، جيڪو رياست جي وجود کي صرف سياسي سڃاڻپ جي بنياد تي پرکي ٿو، پر تنهن هوندي به قوم جي هڪ اهڙي سڃاڻپ هجڻ ضروري آهي جنهن ۾ سندس قيام جا بنياد قانون ۽ قاعدن تي رکيل هجن. I.R جا ماهر ۽ سياسي مُفڪر ”قومن جي سڃاڻپ“ واري عنصر کي دنيا لاءِ وڏو خطرو به قرار ڏين ٿا، ڇاڪاڻ ته قومون پنهنجي ”سڃاڻپ“ خاطر هڪٻئي سان جنگ وڙهڻ لاءِ به تيار ٿي وڃن ٿيون. ان کان علاوه قومون هڪ ٻئي تي حاوي رهڻ (رنگ ۽ نسل جي جهڳڙن سميت) لاءِ به ڪوششون ڪنديون رهن ٿيون. انهن سڀني ڳالهين جي باوجود دنيا ۾ رهندڙ هر باشندو پنهنجي هڪ قومي سڃاڻپ جي ڪري سڃاتو وڃي ٿو ۽ ”قوم“ جو نظريو دنيا ۾ تمام گهڻي اهميت رکي ٿو