علحدگي، جدائي

علحدگي

نامياري سماجي سائنسدان ”ميل“ (James Mayall )جي 1990ع ۾ ڏنل وضاحت موجب هي اصطلاح ساڳئي ملڪ ۾ باشندن طرفان پنهنجي لاءِ الڳ آزاد علائقي جي گهر جي حوالي سان استعمال ٿئي ٿو. ڪنهن رياست اندر جيڪڏهن مختلف علائقن ۾ مختلف ٻوليون ڳالهايون وڃن ۽ ان رياست جي حڪومت هر علائقي کي برابريءَ جي بنيادن تي نه ٿي ڏسي، ته پوءِ اهي علائقا پاڻ کي ”نظر انداز ٿيل“ سمجهن ٿا ۽ منجهن حڪومت ۽ رياست کان الڳ ٿيڻ جو خيال اڀري ٿو. هن قسم جو احساس هميشه اهڙي شديد قوم پرستيءَ کي جنم ڏيندو آهي، جنهن ۾ لساني متڀيد مرڪزي حيثيت رکندو آهي. اڄ تائين دنيا ۾ عليحدگي حاصل ڪرڻ لاءِ ڪافي تحريڪون هليون آهن. مثال طور، آمريڪا جو ملڪ آزاديءَ کانپوءِ اتر ۽ ڏکڻ وارن ٻن حصن ۾ ورهايل هيو، پر 1860ع کانپوءِ آمريڪا جي صدر ابراهام لنڪن Anti Slavery (غلاميءَ جي خاتمي) واري ڀرپور مهم هلائي، آمريڪي رياستن جي اتحاد کي مضبوط ڪيو . ان کان پهريائين رياستون آمريڪي ”يونين“ منجهان ڌار ٿيڻ لڳيون هيون . ا نهيءَ صورتحال سبب آمريڪا جي ٻن حصن م ورهائڻ جو خطرو پيدا ٿي پيو . ان سلسلي ۾ چئن سالن جي ڊگهي گهرو لڙائيءَ کان پوءِ 1864ع ۾ آمريڪا ٻيهر متحد رياست بڻجي اُڀريو .تازو 2008ع جي شروع ۾ ”ڪوسوو“ طرفان يوگو سلاويه جي فيڊريشن کان ڌار ٿيڻ وارو عمل، هن اصطلاح جو وڏي ۾ وڏو مثال آهي .” سيشن“ جو عمل ڪن هنڌن تي پر امن طريقي سان ٿيندو آهي، ته ڪن هنڌن تي گهرو لڙائيءَ يا تشدد کان پوءِ ممڪن بڻبو آهي. جيئن ”ڪوسوو“ جي يوگو سلاويه کان عليحدگي ڪافي خون خرابي کان پوءِ وجود ۾ آئي. علحيدگيءَ جو وڏي ۾ وڏو سبب، سياسي قيادت جون غلط پاليسيون هونديون آهن. ڪابه رياست علحيدگيءَ واري صورتحال کان تڏهن ئي بچي سگهي ٿي، جڏهن اها پنهنجي رياستي حدن ۾ موجود هر علائقي کي برابريءَ جي بنياد تي حق ڏئي ۽ انهن علائقن ۾ رهندڙ شهرين کي بنيادي انساني حق ۽ سهولتون مهيا ڪري