شين کي موجوده شڪل ۾ ڏسڻ، حقيقت شناسي

حقيقت نگاري، حقيقت پسندي

هڪ نظريو جنهن ۾ سيڪيورٽي ۽ طاقت جي معاملن کي سمجهڻ تي زور ڏيندي مڃيو وڃي ٿو ، ته جبلي طور هر انسان ٻئي کي نوائڻ گهري ٿو، تنهن ڪري منجهن تڪرار/ويڙهه اڻ ٽر آهي . اهو ٽڪراءُ جڏهن فردن جون حدون ٽپي قومن جي دائري ۾ پهچي ٿو ، ته ’حقيقت پسنديءَ‘ جو روپ وٺندي ، قومن جي وچ ۾ ٽڪراءَ کي فطري قرار ڏيندي ، ’طاقت جي حاصلات‘ لاءِ بين الاقوامي سماج ۾ ڇڪتاڻ کي لازمي ۽ وس کان ٻاهر سمجهي ، هر قوم کي ’وڌيڪ طاقت-ور ٿيڻ لاءِ اُتساهي ٿو . قديم دور ۾ انگريز فيلسوف ’ٽامس هابس‘ ۽ ’اٽليءَ جو ’نڪولو ميڪياويلي‘ ۽ جديد دور ۾ ’هئنس مارگنٿا‘ ، ’جارج ڪينان‘ ۽ ’هينري ڪسنجر‘ کي هن مَتي جا وڏا وڪيل مڃيو وڃي ٿو . هي نظريو بين الاقوامي لاڳاپن کي سمجهڻ لاءِ هيٺين نُڪتن تي زور ڏئي ٿو .
·    عالمي سياست معروضي قانون تي بيٺل آهي، ان کي سمجڻ لاءِ انساني نفسيات ۽ سندس اوسر جي سلسلي کي سمجهڻ ضروري آهي .
·    هر رياست طرفان طاقت جي حُصول تي زور هُجڻ سبب ، بين الاقوامي لاڳاپن کي ڪن خاص اخلاقي ضابطن سان نه پر ’قومي مُفاد‘ جي عنصر ذريعي سمجهي سگهجي ٿو .
·    ’قومي مفاد‘ مستقل نه هوندو آهي ، پر حالتن جي ڦيري سان مٽجندو رهندو آهي، تنهن ڪري ، بين الاقوامي لاڳاپن ۾ ايندڙ نِت نين تبديلين کي سمجهڻ ضروري آهي .
·    ڪنهن به رياست مَٿان انفرادي آفاقي اخلاقي ضابطا لاڳو نه ٿا ڪري سگهجن ، تنهن ڪري هڪ ڪامياب رياست جا رويا وقت ۽ حالتن مطابق مٽجڻ کپن .
ڪنهن به قوم جي منزل ۽ ڪائنات کي هلائيندڙ اخلاقي ضابطن جي وچ ۾ ڪو به لاڳاپو نه آهي . ڪنهن به قوم کي زوال ۽ ذلت کان فقط وٽس موجود طاقت ئي بچائي سگهي ٿي