بالادستي- سرداري

مُلڪي قيادت ۽ اقتدارتي قبِضي لاءِ هڪ سياسي گروهه طرفان، سياسي، اقتصادي، نظرياتي يا ثقافتي طاقت جو استعمال ڪندي، هڪ هٽي قائم ڪرڻ ۽ ان جي بنياد تي ٻين گروهن مٿان سندن ظاهري رضامنديءَ کانسواءِ پنهنجي مرضي مڙهڻ واري صورتحال کي هن اصطلاح ذريعي واضح ڪيو ويندو آهي. اوائلي دور ۾ هي طريقو هڪ ”سياسي اثر“ جي صورت ۾ ڪجهه يوناني شهري رياستن طرفان، پاڙيسري رياستن مٿان استعمال ٿيندو هئو، پر هاڻي هي رويو هڪ اصطلاح طور سياسي اثرن کان سواءِ معاشي، ثقافتي ۽ ٻين مختلف حوالن ۽ رُخن ۾ پڻ استعمال ڪيو وڃي ٿو. خاص طور تي ان جو چٽو مثال اطالوي مارڪسي دانشور انتونيوگرامچيءَ جو ”ثقافتي بالادستي“ وارو تصور آهي. بهرحال عام طور تي هي اصطلاح هڪ بي رحم ظالم ڌُر طرفان سياسي نظام تي قبضي يا اقتدار لاءِ حوالي طور سمجهيو ويندو آهي. اڻويهين صديءَ کان، (خاص طور تي تاريخي لکڻين ذريعي)، سياسي ماهرن طرفان مسلسل بيان ڪيو ويو آهي، ته ”بالادستيءَ“ مان مراد، هڪ رياست ٻين رياستن تي طبعي، نفسياتي يا نظرياتي طور قابض هُجڻ آهي. (مثال طور: نئپولين واري فرانس جي، سڄي يورپ مٿان بالادستي يا يونائٽيڊ اسٽيٽس جي سرد جنگ دوران يورپ مٿان بالادستي)