هي اصطلاح، فرانسي ٻولي ڳالهائيندڙ ۽ فرانسيسي ثقافت ۽ سڀيتا ۾ ڀاڱي ڀائيواري ڪندڙ دُنيا جي مُختلف قومن لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي. پر عام طرح هي اصطلاح اڻويهين صديءَ ۾ فرانسيسي قبضي هيٺ آيل اُتر آفريقي قومن جي لاءِ استعمال ۾ ايندو هو، جيڪو نئين روپ سان 1960ع ۾ سينيگال جي صدرسينگهور طرفان ڪتب آندو ويو ۽ 1954-62ع ۾ الجيريا جي آزاديءَ واريءَ هلچل دوران ان کي مشهور فرانسيسي Espirit رسالي جي خاص شماري ۾ شامل ڪيو ويو. بعد ۾ فرانسي ڳالهائيندڙ دُنيا ۾ 200 کن سرڪاري ۽ خانگي تنظيمن جو قيام عمل ۾ آيو، جن مان اڪثر جو مرڪز پئرس ۾ قائم ٿيو. انهن تنظيمن جو مقصد، اهڙين 35 رياستن جي وچ ۾ ”سُڃاڻپ جي ڀائيواري“ پيدا ڪرڻ هو، جيڪي ڪنهن نه ڪنهن حوالي سان فرانسيسي ٻوليءَ کي سرڪاري درجو ڏينديون پئي رهيون. چئن فورمن/ رُخن ۾ هن قسم جي سرگرمي جاري رهي.
(1) . فني / هُنري ۽ ثقافتي سهڪار جي تنظيم [Agency, de Coopration Culturelle et Technique (Actt- 1966)] جو قيام
(2) . انهن ملڪن جون ساليانيون سربراهه ڪانفرنسون
(3). فرانس پسند رياستن جون ترتيبوار گڏجاڻيون ۽
(4). فرانسيسي ٻولي ڳالهائيندڙ رياستن جي سيڪريٽريٽ جو پايو. هنن سرگرمين جو هڪ مقصد دُنيا ۾ فرانسي ثقافت جو ڦهلاءُ ڪندي، جمهوري ۽ آزاد خيال فڪر کي پکيڙي، لاڳاپيل رياستن کي انگريزي ٻوليءَ جي اثر کان ٻاهر رکڻ هُو