سياسي آزاد خياليءَ تي ٻڌل اقتصاديات جو هيءُ هڪ نظريو آهي. ان جو تعلق مشهور اقتصادي ماهر ’آدم سمٿ‘ (Adam Smith)۽ اڻويهين صديءَ ۾ آزاد پڙيءَ (Free Market) جي مُفڪرن ۽ ڏاهن جي گروپ سان آهي. اهو گروپ ذاتي ملڪيت جي تصور کي هٿي ڏيندي سياسي ۽ سماجي آزادي کي معاشي ترقيءَ جو اڻ ٽٽ حصو ڄاڻائي ٿو. اِن نظريي مطابق ڪامياب معاشي پاليسيءَ لاءِ ضروري آهي ته ڪو به مُلڪ يا رياست اندروني طور اقتصادي استحڪام حاصل ڪري. اهڙي سگهه حاصل ڪرڻ لاءِ ڪا به رياست آسپاس واري علائقي جي سياسي حالتن مطابق پنهنجي سماج کي ٽارگيٽ (Targets) جي حاصلات تائين محدود رکي. جڏهن ته رياستي اختيارين جو بنيادي ڪم رياست کي ٻاهرين خطري کان محفوظ رکڻ آهي. هيءُ نظريو معاشي سرگرمين ۾ ڪنهن حد تائين ته رياستي مداخلت کي جائز قرار ڏئي ٿو، پر آخرڪار پِڙيءَ جي آزاديءَ کي معاشي ترقيءَ جو اهم راز ڄاڻائي ٿو. بين الاقوامي طور هن نظريي جو مقصد آزاد واپار کي هٿي وٺرائڻ آهي. آزاد واپار جي حامين مطابق بين الاقوامي نظام ۾ هڪ ٻئي سان اهڙا ناتا قائم ڪري تڪرار جي اهم معاشي ڪارڻن کي ختم ڪري سگهجي ٿو.