دنيا ۾ تمام ٿوري ترقي ڪيل ملڪن کي ڪن مفڪرن طرفان ”چوٿين دنيا“ جي اصطلاح ۾ بيان ڪيو ويندو آهي. انهيءَ دنيا جي ملڪ ۾ هڪ فرد جي ڪُل سالياني آمدني، پڙهائيءَ جي شرح ۽ پيداواري ترقيءَ جي سطح تمام گهٽ هوندي آهي. جاگرافيائي طرح چوٿين دنيا جا گهڻا ملڪ ايشيا ۽ آفريقا ۾ آهن. وچ اوڀر، لاطيني آمريڪا توڙي آفريقا جا مُلڪ جهڙوڪ سوڊان، ماريطانيا، موزمبيق ۽ بروندي وغيره ۽ ايشيا ۾ افغانستان ۽ بنگلاديش وغيره چوٿين دنيا جي ملڪن ۾ شمار ٿين ٿا. چوٿين دنيا جو اشارو سياسي طرح غلام ٿيل اُنهن قومن ڏانهن به هوندو آهي، جيڪي ٻانهن جون به ٻانهيون بڻجي رهڻ تي مجبور هوندا آهن. انهيءَ سوچ جو وڏو وڪيل جڳ مشهور عالم ’فرانز فينن‘ کي سمجهو وڃي ٿو. يورپي مفڪرن تيل پيدا ڪندڙ اهڙن ملڪن کي به ”چوٿين دنيا“ سان ڀيٽيو آهي، جيڪي فني ۽ هُنري لحاظ کان پوئتي پيل هُئڻ ڪري، پنهنجن وسيلن جا حقيقي مالڪ نه آهن ۽ سندن وسيلا مختلف گهڻ- قومي ڪارپوريشنن جي قبضي ۾ هليا ويا آهن. ان کان علاوه اُهي قومون جن وٽ ٻيا وسيلا ته هوندا آهن، پر سياسي خومختياري جو حق نه هوندو آهي، تن کي به هن اصطلاح ذريعي بيان ڪيو ويندو آهي. ڪُرد ۽ ٻيون قومون ان جو مثال آهن