لاطيني لفظ foedus مان ورتل هن سياسي نظريي/ تصورهيٺ دنيا جون ڪجهه قومون پنهنجن نمائندن جي سرواڻيءَ ۾ هڪ عهدنامي ذريعي مرڪز يا وفاق جوڙين ٿيون. البت هڪ اصطلاح طور ’فيڊرلزم‘ مان مراد هڪ اهڙو حڪومتي سرشتو آهي، جنهن ۾ رياستي خودمختياري آئيني طريقي سان مرڪزي حڪومتي اختياريءَ ۽ صوبن/رياستن جي شڪل ۾ ڪجهه آئيني سياسي ايڪن جي وچ ۾ ورهايل هوندي آهي. اهڙي طرح حڪومتي هلي چلي گڏيل طور طئي ٿيل اصولن/ضابطن هيٺ مرڪزي ۽ صوبائي حڪومتن ذريعي عمل ۾ ايندي آهي ۽ رعايا يا شهرين جا حق ٻٽي حڪومتي سرشتي ذريعي محفوظ ڪيا ويندا آهن. عام طور ڪا به فيڊريشن پرڏيهي پاليسي، بچاءَ، مواصلات ۽ ڪرنسي وغيره جهڙن معاملن جي نظرداري ڪندي آهي ۽ زندگيءَ جي ٻين شعبن ۽ شهري خدمتن جي نظام کي صوبائي ايڪن ذريعي هلائيندي آهي. پر ان جو مطلب اهو هرگز نه آهي، ته صوبائي ايڪن جو بين الاقوامي سطح تي ڪو ڪردار نه بيهندو آهي. فيصلا- سازيءَ جي عمل ۾ سدائين صوبائي/ رياستي ايڪن کي شريڪ ڪري ڪنهن به وڏي اڳڀرائيءَ کان اڳ کين اعتماد ۾ ورتو ويندو آهي. يورپ ۾ فيڊرل سياسي سرشتي جا حامي يورپي برادريءَ جي شڪل ۾ هڪ مرڪزي سياسي اختياريءَ جي حمايت ڪندي،اختيارن جي علائقائي، قومي ۽ وڏ- قومي سطح تائين ورڇ جا حامي آهن. جڏهن ته ڪئنيڊا مضبوط مرڪزي اختياريءَ جي شڪل ۾ ’فيڊرل‘ سرشتي جو حامي آهي. ٻئي پاسي آمريڪا،انڊيا،برازيل، ارجنٽينا، آسٽريليا ۽ ملائيشيا وغيره جهڙا ملڪ هڪ روايتي مرڪزي حڪومت جي حمايت ڪندي، مضبوط صوبائي حڪومتن کي ترجيح ڏيندي، ’ڪنفيڊريشن‘ جهڙي وفاقيت جا حامي ملڪ آهن