(Indus Script)

سنڌو رسم الخط (Indus Script) شروعات اٽڪل 7400 ق. م پڇاڙي 400 ق. م). ۾ ٿي. سنڌو (Indus) لکت بابت موهن جي دڙي ۽ هڙاپا جي کوٽائي مان مهرن تي لکت ملي ٿي ته، جنهن جو زمانو 3300 ق. م ۽ 2600 ق. م اوج وارو زمانو معلوم ٿئي ٿو. موجوده دور ۾اڪثر عالمن جو خيال آهي ته هيءَ جداگانه لکت آهي ۽ ڪنهن به ٻي ٻوليءَ تان ورتل ڪا نه آهي. موهن جي دڙي جي کوٽائيءَ مان لڌل لکتن کي سنڌو رسم الخط چيو ويندو آهي. جڏھن 1925ع ۾ سر جان مارشل موھن جي دڙي جي کوٽائيءَ جو ڪم شروع ڪرايو تھ کوٽائيءَ مان هٿ آيل مھرن ۽ انھن تي اڪريل لکت دنيا جي ماھر لسانيات کي حيران ڪري وڌو. ان لکت، تحقيق لاءِ نوان دروازا کوليا، جنھن ۾ خود لکت جي تاريخ، تھذيب ۽ تمدن بھ اچي وڃن ٿا. قديم آثارن جي انڪشافات مان معلوم ٿئي ٿو تھ سنڌ جو ھيءَ قديم تمدن، مغربي درياهي تمدن يعني دجلھ ۽ فرات درياهن جي سمير ۽ بابلي تمدن جو ساٿياري آھي. سر جان مارشل جي تحقيق موجب سنڌ ، سمير ۽ بابل جي تھذيبن جي وچ ۾ ڪافي ھڪ جھڙائي ھئي، خصوصاً سنڌ ۽ عراق جي ٻنھي ملڪن جي وچ ۾ گھاٽي اچ وڃ هئي. موھن جي دڙي مان لڌل مھرن مان سنڌ جي قديم ترين رسم الخط جا دروازا کليا. ھنن مھرن مان خبر پئي تھ ھتان جا رھندڙ ماڻھو جيڪا ٻولي ڳالھائيندا ھئا، اھا لکي به سگھندا ھئا.سنڌو لکت جي مھرن تي نظر ايندڙ تصوير ۽ تحرير اھڙي تھ سھڻي من موھڻي آھي، جو ان جو دنيا ۾ مثال ئي موجود نھ آھي. ھيءَ لکت تصويري لکت (Pictographic) آھي.جملي 3500 مھرون موھن جي دڙي جي کوٽائيءَ مان مليون آھن، جن ۾ 400 کان وڌيڪ علامتي اکر لکيل آهن. ھي لکت ساڄي کان کاٻي طرف لکي ويندي ھئي.ھي نشانيون گھڻي ڀاڱي صوتي يا اچاري آھن. هن لکت کي پڙهڻ لاءِ سڄي دنيا ۾ ڪوششون هلندڙ آهن.