(Romantic Movement)

سنڌي ادب جي تاريخ ۾ رومانوي ادب آڳاٽو اھي، پر اھو سنڌي ڪلاسيڪل ادب جي خلاف بغاوت جو نتيجو نه اھي. جديد مفهوم ۾ رومانويت جا اهم عنصر: جذبو، تخيل، حسن ۽ سچ، سنڌي شاعريءَ جا به اهم جزا آهن. يورپ ۾ رومانوي تحريڪ جي شروعات کرانسيسي اديب جان جيڪسن روسو کان ٿئي ٿي، پر ھن تحريڪ کي اکتي وڌائڻ ۾ انگريز شاعرن وليم ورڊس ورٿ (1770-1850ع) ۽ سيموئل ٽيلر ڪالرج (1772- 1834ع) جو وڏو ھٿ ھو. سندن شعر جو مجموعو ”Lyrical Ballads“ 1798ع ۾ شايع ٿيو، جيڪو نيو انگريزي ڪلاسيڪي ادب خلاف بغاوت ھو. جنهن ۾ هن ان دَور ۾ ڪلاسيڪل روايتن جي سخت پابندي ڪرڻ واري لاڙي: ’نئين ڪلاسيڪيت‘ جي خلاف بغاوت ڪندي ادب ۾ نوان لاڙا متعارف ڪرايا ۽ خيال جي ڀيٽ ۾ جذبي کي اهميت ڏيڻ جي ڳالهه ڪئي. سنڌيءَ ۾ هن تحريڪ کي تنوير عباسيءَ ترجمي ذريعي متعارف ڪرايو. هن عنوان سان Preface to Lyrical Ballads کي ”سريلن گيتن جو مهاڳ“ ترجمو ڪيو.. 18صدي جي عقليت پسندي ۽ ڪلاسيڪي ضابطن جي سخت گيريءَ جي خلاف انساني جذبن ۽ احساسن جي حق ۾ هڪ ردعمل شروع ٿيو، جنهن رومانويت جي لاڙي کي جنم ڏنو، جنهن ۾ شاعريءَ جي عنصرن ۾ خيال بدران جذبي ۽ تخيل کي اهميت ملي، ڏکي مصنوعي ٻوليءَ بدران عوام جي ٻولي کي ترجيح ڏني وئي. ھيءَ تحريڪ تمام تيزيءَ سان وڌي ۽ ڪيترائي شاعر ۽ اکسانوي اديب ھن تحريڪ کان متاثر ٿيا. ڌرتيءَ سان محبت بھ رومانوي تحريڪ جو حصو اھي. موجوده دور ۾ بھ ھي رجحان سنڌي ادب تي ڇانيل اھي. سنڌي افسانوي ادب ۽ شاعري ۾ موھن ڪلپنا، گوبند مالھي، ڪرشن کٽواڻي، سندري اتمچنداڻي، شيخ اياز، امر جليل، علي بابا، اغا سليم، قاضي خادم، طارق عالم ابڙو، اڪاش انصاري، اياز گل ۽ نور الھديٰ شاھھ نمائنده رومانوي ليکڪ اھن.