(Sex and Literature)

جنس انساني زندگيءَ جي مکيه ڪرداري محرڪن ۽ وارتائن مان هڪ آهي. انهيءَ ڪري زندگيءَ جي ترجماني ڪندي ليکڪ ’سيڪس‘ (sex) ۽ ان سان لاڳيل گوناگون مظاهرن جي تصوير ڪشي مزي خاطر نه پر حقيقت نگاريءَ طور ڪندو آهي. هن ڍنگ جي لکڻين ۾ هڪ معيار، ادبي سونهن، دلڪشي ۽ جنم وٺندڙ جمالياتي لطف هڪ اتم معيار بڻجي ٿو. جيڪڏهن انهيءَ معيار تي تخليق پنهنجي پرک ڪرائي سگهي ٿي ته پوءِ ادب ۾ جنس نگاريءَ کي عيب قرار نٿو ڏئي سگهجي. ادب ۾ جنس جي باري ۾ بنيادي مونجهارو انهيءَ وقت پيدا ٿئي ٿو جڏهن ادب ۾ جنس ۽ فحش نگاريءَ (Pornography) کي ملائي پيش ڪيو وڃي ٿو. سيڪس ٻنهي قسمن جي لکڻين ۾هوندي آهي مگر ليکڪن جا متا ڌار ڌار هوندا آهن. ادب ۾ جنس نگاري موضوع جي صورت ۾ هجي يا واقعن جي روپ ۾، اوٽ ۾ هجي يا چٽي هجي، جنس جو لاڙو سڏجي ٿي. نقادن جو چوڻ آهي ته ادب ۾هر قسم جو جنسي موضوع ڪم آڻي سگهجي ٿو، پر شرط اهو آهي ته ان مان لذت يا آنند وارو احساس نه اڀري. انهيءَ جي ابتڙ فحش نگاري (بڇڙائي) ”جنس برائي جنس“ آهي. ادب ۾ جنس جو نظريو فرائڊ لاڳو ڪيو هو. سنڌي ادب ۾ زرينه بلوچ (جيجي)، خير النساءِ جعفري (حويليءَ کان هاسٽل تائين)، ماڻڪ (لڙهندڙ نسل)، غلام نبي مغل (ريشمي وار)، وشنو ڀاٽيا ۽ اردو ادب ۾ سعادت حسن منٽو، عصمت چغتائيءَ جا نالا اهم آهن.