1993ع ۾ آمريڪا جي سياسي مُفڪر ۽ پرڏيهي پاليسيءَ جي صلاحڪار، سيموئيل هنٽنگٽن Samuel P.Huntington جو مضمون جڳ مشهور رسالي Foreign Affairs ۾ ڇپيو ، جنهن ۾ اوڀر ۽ اولهه جي تهذيبن جي وچ ۾ اختلافي اُهڃاڻن کي کولي سامهون آندو ويو. هي نظريو سڀ کان منفرد ڳالهه اِها ٻڌائي ٿو ته ايندڙ وقتن ۾ دُنيا جون قومون مذهبي، ثقافتي ۽ قومي سُڃاڻپ جي بنيادن تي وڙهنديون. ان ڏس ۾ هنٽنگٽن Clash of Civilizations مضمون ۾ هڪ هنڌ لکي ٿو: ”منهنجو خيال آهي ته ايندڙ وقتن ۾ قومون سياسي نظرين جا بُنياد ويڙهه يا جنگيون ڪرڻ جي مَتي تي رکنديون . اُهي هڪٻئي سان چٽا-ڀيٽي معاشيات جي بنيادن تي نه بلڪه پنهنجي تهذيب کي مڃرائڻ يا ان جي حفاظت خاطر وڙهنديون.“ هنٽنگٽن طرفان هيءُ خدشو مشرقي ۽ مغربي ثقافتن جي هڪٻئي کان بلڪل مختلف هجڻ واري خيال هيٺ ڏيکاريو ويو آهي. ليکڪ طرفان اسلام جي بنيادي اصولن کي دنيا جي معاشي سرگرمين (مثال طور: آزاد منڊيون) جي لاءِ وڏو خطرو هجڻ جي علامت طور پيش ڪيو آهي. هنٽنگٽن جي نظر ۾ مسلمانن جو سڄي دنيا ۾ پکڙجڻ، اهڙي تهذيبي ٽڪراءَ جي اڳواٽ آگاهي آهي. ليکڪ جي اهڙن خدشن تي دُنيا ۾ تمام گهڻي تنقيد ٿي آهي. محققن جو رايو آهي ته هنٽنگٽن اسلام جي بنيادي اصولن کي سمجهڻ کان بغير ئي اهي ناڪاري خدشا ظاهر ڪيا آهن. سندن چوڻ موجب دُنيا جي مُختلف قومن جو هڪ هنڌ هجڻ ۽ مُختلف ثقافتن سان اُن کي سينگارڻ وارو عمل (Multi- lateralism) دنيا لاءِ جهيڙي جي سبب طور نه بلڪ دُنيا کي درپيش مسئلن جي حل طور ڏٺو وڃي. هنٽنگٽن جي نقادن طرفان اُٿاريل انهن اعتراضن کي رد ڪندي، هنٽنگٽن جي مغربي ساٿارين جو هڪ وڏو گروهه اسلام جي پکڙجڻ کي ”تهذيبن جي ٽڪراءَ“ جو بنيادي سبب سمجهي ٿو