ب

سنڌي (ديوناگري) کان انگريزي ڊڪشنريءَ مان:

ب

ब: The third consonant of the labial class. In some Sindhi words it has a peculiar sound, represented by ब॒ ٻه

Abbreviations

Abbreviations con = Conjunction, int = Intrjection, plu = Plural, pre = Preposition, adj = Adjective, s = Singular, m = Masculine, f = feminine, v = verb, adv = adverb, imp = imperative, v.a = verb active, v.n = verb neuter.

:جامع سنڌي لغات ۾

ب

ب: ث. [ع] سنڌي، عربي ۽ فارسي ”الف ، ب“ جو ٻيو اکر. تلفظ ”بي“. ابجد موجب عدد ٻه ٢. سنسڪرت ۽ هندي جي استعمال موجب بعضي ”و“ سان بدلجندڙ اکر ”ويد = بيد؛ وير = بير“. فارسيءَ جي استعمال موجب بعضي ”پ“ سان تبديل ٿيندڙ اکر ”بادشاهه = پاتشاهه“. ”بسم الله“ جو پهريون

بَ: ذ. [ف] قَسم جي معنيٰ ۾ استعمال ٿيندڙ ”بَخُدا“. حرف جملو سِلسلي يا تواتر ڏيکاريندڙ حرف ”روز بَروز، دِن بَدِن“. تاڪيدي معنيٰ ۾ مستعمل حرف ”تازه بَتازه، نَوبَنو، جابَجا“.

بِ: حرف جر. ظرف. [ع] سان ”بِسم الله = بِ + اِسم اَلله = الله جي نالي سان“. ذ قَسم جي معنيٰ ۾ استعمال ٿيندڙ بالله = خدا جو قسم ”ساهه سِر صدقو ڪريان، ٻيو ناهه ڪي بالله بيٺِ“ گل.

بِٿِ (ٿ): ث. [وٿي < وٿ < بِٿِ] کاهِيءَ يا کڙيي جي وچ ۾ سبيل ڌاڳو جو ٻن پاسن کي ڌار ڪري.

مخففن جي سمجھاڻي

(ج)= جمع؛ (ت) =اترادي ٻولي؛ (ل) = لاڙ جي ٻولي؛ (ڪ) = ڪوهستان ۽ ڪاڇي جي ٻولي؛ (ٿ) = ٿر يا ٿرپارڪر جي ٻولي؛ (ڍاٽ) = ٿر جي علائقي ڍاٽ يا ڍاٽڪي ٻولي؛ (ک) = کارو يا ٺٽي جي ساحلي علائقن جي ٻولي؛ (ڪ)-(لس) =ڪوهستان ۽ لس ٻيلي جي ٻولي؛ (ڪڇ) = ڪڇي رياست يا ڪڇي ۽ جتڪي ٻولي؛ (ذ) = اسم مذڪر؛ (ث) = اسم مؤنث؛ (ذ، صفت) =صفت مذڪر؛ (ث، صفت) = صفت مؤنث؛ (سن) = سنسڪرت؛ (هه) = هندي؛ (پرا) = پراڪرت؛ (ع) = عربي؛ (ب) = بلوچي؛ (ف) = فارسي؛ (انگ) = انگريزي

مفصل سنڌي لغت مان؛

ب

اعرابن سان:ب: [ا-مث] سنڌي، اردو، عربي ۽ فارسي ’الف – ب‘ جو ٻيو اکر، ديوناگري جو ٽيويهون ۽ هنديءَ جو ٽيهون اکر

* اُچارُ ’بي‘، ابجد موجب عدد ٻه (٢)

* نجوم ۾ ’ب‘ اکر برج جوزا ۽ رجب مهيني جي علامت آهي

* سائنس ۾ حياتين ’ب‘ (Viamin ‘B’) جو نالو

* صوفين جي اصطلاح ۾ ’ب‘ وجود جو ٻيو درجو آهي ۽ اولين موجود ممڪن جي نمائندگي ڪري ٿو. شطارين وٽ برزخ جي علامت آهي.

* مطلب بيان ڪرڻ ۽ ڳڻپ جي قسمن ۾، جنهن مفهوم جون ٻه يا وڌيڪ شقون هجن ته ان ۾ ٻيءَ شق جي بيان جي علامت آهي.

* ’ب‘ سنڌيءَ جو بنيادي آواز (صوتيو) آهي* ]ع: بيت (= گھر) جو اختصار. قديم زماني ۾ اندر جو مفهوم ’بيت‘ (= گھر)  جي تصوير سان ظاهر ڪيو ويندو هو، جيڪو ’تصويري خط‘ هو؛ بعد ۾ ’صوتي خط‘ ۾ ان جو پهريون حرف ’ب‘ کڻي ان جو نالو ’بيت‘ تان ’بي‘ رکيو ويو[

* سنسڪرت ۽ هنديءَ جي واهپي موجب بعضي ’و‘ سان بدلجندڙ اکر، (جيئن’ويد = بيد، وِير = بِير، وار = بال، ول = بيل وغيره‘)

* فارسيءَ جي استعمال موجب بعضي ’پ‘ سان تبديل ٿيندڙ اکر، (جيئن ’بادشاهه = پا تشاهه‘)

* ’بسم الله‘ جو پهريون اکر

* [ع[

اعرابن سان:بَ: ’سان‘، ’۾‘، ’تي‘ ۽ ’کان‘ (حرف جر) وغيره جي معنى ڄاڻائيندڙ هڪ اڳياڙي (جيئن’بخوشي = خوشيءَ سان‘، ’بهرحال = هر حال ۾‘، ’بشرطيڪه = انهيءَ شرط تي ته‘ وغيره)

* [ا-مذ [ قَسمَ جي معنيٰ ۾ استعمال ٿيندڙ (جيئن ’بَخدا‘ = خدا جو سنهن، ساڳئيءَ ريت انگريزيءَ ۾ چئبو آهي By God)

* ]ح - جملو[ سِلسلو ڏيکاريندڙ اکر ’روز بَروز، جا بجا‘

* تاڪيدي معنيٰ طور واهپي ۾ ايندڙ اکر ’ نوبَنو، جابَجا، هوبهو، روبرو‘ (مرڪب لفظ جا + به + جا)

* [ف]

اعرابن سان:بِ: [ح- جر-ظرف [ سان، ’بِسم الله (= بِ + اِسم الله) = الله جي نالي سان‘

* [ا - مذ] قَسمَ جي معنيٰ ۾ استعمال ٿيندڙ (بالله = خدا جو قسم، الله جو سنهن)

* [ع[

’هي هـُلاچو هـُل، بالله سندو سڄڻين‘ (شاهه)

مخففن جي سمجھاڻي

اسم تصغير (ا – تصغير)، اسم حاليه (ا – حاليه)، اسم خاص (ا – خاص)، اسم عام (ا – عام)، اسم فاعل (ا- فاعل)، اسم مصدر (ا – مص)، اسم مفعول (ا – مفعول)، حالت جري (ح – ج)، حالت فاعلي (ح – ف)، حالت مفعولي (ح – م)، حرف جر (ح – جر)، حرف جملو (ح – جملو)، حرف ندا (ح – ندا)، صفت (صفت)، فعل (فعل)، فعل لازمي (فعل لازمي)، فعل متعدي (فعل متعدي)، فعل متعدي بالواسطه (فعل متعدي بالواسطه)، فعل مجهول (فعل مجهول)، مذڪر (مذ)، مؤنث (مث)، واحد (و)، جمع (ج). -’مفصل سنڌي لغت‘ ۾ مختلف ٻولين ۽ لهجن جون نشانيون هيٺينءَ ريت ظاهر ڪيون ويون آهن. اترادي لهجو (ات)، اپڀرنس (اپ)، انگريزي (انگ)، براهوي/بروهڪي (بر)، بلوچي (ب)، ترڪي (تر)، ٿري (ٿ)، پراڪرت (پرا)، پشتو (پش)، پنجابي (پنج)، جتڪي لهجو (جت)، جپاني (جپ)، چيني (چ)، روسي/رشين (رش)، سرائيڪي (سرا)، سنڌي (س)، سنسڪرت (سن)، عربي (ع)، فارسي (ف)، قديم سنڌي (ق - س)، ڪڇي (ڪ)، ڪوهستاني لهجو (ڪوهه)، گجراتي (گ)، لاڙي (س.ل)، لاسي (لس)، مارواڙي (ما)، هندڪو (هه)، هندي (هند)، يوناني (يو)

سرائڪي سنڌي لغت مان: