وائي

ميڊيڪل (طب) جي ڊڪشنريءَ مان :

وائي

وَائِي، وَائِي، بَادِي (بادي): flatulence, rheumatism, corpulence

سنڌي (ديوناگري) کان انگريزي ڊڪشنريءَ مان:

وائي

S वाई s. f: Flatulency. Rheumatism, windiness. Habit, bad habit. Speech, saying, talk. A kind of song, adj. Flatulent, windy.

Abbreviations

Abbreviations con = Conjunction, int = Intrjection, plu = Plural, pre = Preposition, adj = Adjective, s = Singular, m = Masculine, f = feminine, v = verb, adv = adverb, imp = imperative, v.a = verb active, v.n = verb neuter.

:جامع سنڌي لغات ۾

وائي

وائِي جمع وائِيُون

ث . باد، وائي بادي. باديءَ جي وڌڻ ڪري بيهوشي، سنڌن جو سور. بادي، واءُ، ريح . وائي سور. عادت، پر، حالت، چال، هير، ورد، خصلت، روش، خراب حادت. (سن. واڻي). ڳالهه ، پهاڪو، ڪهڻي، چوڻي، چوڻ، سخت عادت، خراب عادت، علت. ڪلام. ڪافي. راڳ. ش

مخففن جي سمجھاڻي

(ج)= جمع؛ (ت) =اترادي ٻولي؛ (ل) = لاڙ جي ٻولي؛ (ڪ) = ڪوهستان ۽ ڪاڇي جي ٻولي؛ (ٿ) = ٿر يا ٿرپارڪر جي ٻولي؛ (ڍاٽ) = ٿر جي علائقي ڍاٽ يا ڍاٽڪي ٻولي؛ (ک) = کارو يا ٺٽي جي ساحلي علائقن جي ٻولي؛ (ڪ)-(لس) =ڪوهستان ۽ لس ٻيلي جي ٻولي؛ (ڪڇ) = ڪڇي رياست يا ڪڇي ۽ جتڪي ٻولي؛ (ذ) = اسم مذڪر؛ (ث) = اسم مؤنث؛ (ذ، صفت) =صفت مذڪر؛ (ث، صفت) = صفت مؤنث؛ (سن) = سنسڪرت؛ (هه) = هندي؛ (پرا) = پراڪرت؛ (ع) = عربي؛ (ب) = بلوچي؛ (ف) = فارسي؛ (انگ) = انگريزي

ادبي اصطلاحن جي تشريحي لغت مان:

وائي

(Vaee)

وائيءَ جي لغوي معنيٰ آهي ”ڳالهه ٻولهه“، ”وائي“، ”گفتگو“. شاعريءَ جي اصطلاح ۾ ”وائي” ڪلام/سخن کي چئبو آهي. وائي، سنڌي شاعريءَ جي اهم صنف آهي، جنهن ۾ عشق محبت ۽ وحدت جو ذڪر ڪيل هوندو آهي، وائيءَ جي پهرين بند کي ”ٿلهه“ چئبو آهي. ٿلهه کان سواءِ باقي مصرعون (سٽون) الڳ الڳ ٿين ٿيون، جن جو قافيو آخر ۾ اچي ٿو، بناوت جي لحاظ کان وائي هيڪوڻي، ڏيڍوڻي ۽ ٻيڻي پڻ ٿيندي آهي، جنهن جو وزن ڇندوديا تي رکيل هوندو آهي.وائيءَ جو عام طرح مؤجد شاھھ لطيک کي چيو ويندو آهي. پر وائي جي صنف ”صدا“ جي عنوان سان شاهه عنايت رضوي وٽ ملي ٿي ۽ ان کان اڳ دادو ديال جون به ٻه ٽي وايون ملن ٿيون. وائي، اصل ۾ ’واڻي‘ يا ’ٻاڻيءَ‘ جي بگڙيل صورت آهي. هڪ وائيءَ جو مثال: آئي مند ملار، آءٌ کهنبا ڪنديس ڪپڙا؛ وسڻ جا ويس ڪيا، اڄ منهنجي يار، آئي مند ملار. لار لائيندي وڇڙا، ڀنڙس، ڀنڀا ور، آئي مند ملار. پکي آءُ پرين تون، لهه مهجي سيد سار، آئي مند ملار. (شاهه)

سرائڪي سنڌي لغت مان: